بررسی کاربرد لجن فاضلاب و کود شیمیایی بر عملکرد رویشی نهال زیتون و برخی خصوصیات شیمیایی خاک

افزایش روز افزون مصرف کود های شیمیایی، آلودگی آب های زیر زمینی و تخریب خاک را به دنبال دارد. استفاده از لجن فاضلاب، یک گزینه مناسب و کاربردی برای اصلاح و بهبود خصوصیات خاک و در نتیجه حل مشکل تغذیه ی گیاه می باشد. هدف این مطالعه بررسی اثرات کاربرد لجن فاضلاب و کود شیمیایی بر نهال زیتون می باشد. بدین منظور، لجن فاضلاب تصفیه شده شهر اهواز به عنوان یک کود آلی ازران قیمت و منبعی غنی از عناصر غذایی ضروری و کم مصرف در کشت نهال دو ساله زیتون رقم دزفولی استفاده شد. اثر لجن فاضلاب بر عملکرد رویشی گیاه زیتون و خصوصیات خاک، نتایج حاصل از اثرات کود شیمیایی کامل ماکرو(npks80%) و همچنین اثر متقابل آن ها مقایسه شد. بدین منظور از 4 سطح لجن فاضلاب تصفیه شده شهری (0، 150، 300 و 450 گرم) و 3 سطح کود شیمیایی(0، 5 و 10 گرم) در هر گلدان 8 کیلویی استفاده شد. برخی خصوصیات مربوط به لجن فاضلاب، گیاه و خاک قبل از کشت اندازه گیری شده و با نتایج بعد از کشت 6 ماهه گیاه مورد مقایسه قرار گرفت. عوامل مورد بررسی در گیاه زیتون شامل عملکرد رویشی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی نهال زیتون مانند افزایش تعداد برگ، افزایش ارتفاع گیاه، افزایش تعداد شاخه های جانبی، میزان سطح برگ و کلروفیل برگ، وزن تر و خشک اندام های گیاه، عناصر غذایی موجود در برگ گیاه زیتون و عناصر سنگین مس، روی، کادمیوم و سرب می باشد. برخی خصوصیات شیمیایی خاک و عناصر غذایی ضروری و عناصر مس و روی (عناصر غذایی کم مصرف) و عناصر سنگین کادمیوم و سرب اندازه گیری شدند. عصاره گیری خاک برای اندازه گیری عناصر سنگین به وسیله dtpa و عصاره گیری گیاه و لجن فاضلاب به روش سه اسید انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش سطح لجن فاضلاب کاربردی خصوصیات شیمیایی خاک مانند میزان ماده آلی و غلظت عناصر غذایی قابل جذب افزایش یافت. دلیل افزایش معنی دار غلظت عناصر غذایی قابل جذب خاک، عناصر غذایی موجود در لجن فاضلاب می باشد. در اثر استفاده از لجن فاضلاب و کود شیمیایی در گیاه زیتون عملکرد رویشی (شامل سطح برگ، تعداد شاخه های جانبی،تعداد برگ های جدید، افزایش ارتفاع و وزن خشک برگ) افزایش یافت. کود شیمیایی نیز موجب افزایش عناصر غذایی خاک و برخی از عناصر گیاه گردید، امّا این افزایش کمتر از تیمار 50 تن در هکتار لجن فاضلاب بود. با استفاده از لجن فاضلاب کمبود گیاه به عناصر غذایی برطرف گردید، امّا میزان سرب برگ گیاه بیشتر از استاندارد می باشد. بنابراین برای استفاده از لجن فاضلاب و جلوگیری از اثرات سوء آن نیاز به انجام آزمایش های قبل از کشت بر لجن فاضلاب، خاک و گیاه ضروری می باشد.